رهن ملک و شرایط آن

چاپ

رهن در لغت ثبات و نگه داشتن و حبس کردن است البته بعضی در تعریف ان گفته اند گرو گذاشتن مال در جهت تضمین در نزد طلبکار. رهن یک امر جایز است نه واجب و فسخ کردن ان از طرف کسی است که به اصطلاح گرو گیرنده ( مرتهن ) است و گرو دهنده ( راهن) نمیتواند ان را فسخ کند.( این مقاله به نگارش سحر حسن زاده و متعلق به موسسه ی دادپیشگان است).

 ارکان رهن:

رهن دارای 5 رکن اساسی است :

1 صیغه ( ایجاب و قبول)

2 رهینه یا مال مورد رهن

3 دین

4 راهن

5 مرتهن

صیغه: رهن با بجا اوردن ایجاب از طرف گرو دهنده و قبول از طرف گرو گیرنده منعقد میشود که این ایجاب و قبول با هر لفظی که دلالت بر این 2 امر ( ایجاب و قبول) کند واقع میشود.

رهینه: مال مورد رهن باید عینیت داشته باشد و رهن کردن دین یا منفعت باطل است ( ماده ی 774 قانون مدنی). همچنین برای رهن مدت معین نمیشود یعنی تا زمانی که دین وجود دارد رهن هم وجود دارد. عین رهن باید قابلیت فروش داشته باشد تا اگر راهن دین خود را پرداخت نکرد مرتهن بتواند عین مال را بفروشد و حق خود را مطالبه کند.

ماده ی 778 قانون مدنی در مورد رهن میگوید رهن عقدی است که موجب اطمینان مرتهن ( گرو گیرنده) از وصول طلب خویش میشود بنابراین اگر شرط شود که حق فروش ندارد این رهن باطل است.

دین: در عقد رهن باید دینی وجود داشته باشد که بر مبنای ان عقد رهن منعقد شود.

راهن: کسی که مال را به رهن میدهد.

مرتهن: کسی است که رهن را قبول میکند.

 منافع عین مرهونه( مال مورد رهن) :

ماده ی 786 قانون مدنی در مورد منافع مورد رهن  بیان میدارد که ثمره و منافع رهن اگر متصل باشد مثل چاقی گوسفند جزو رهن است و اگر منفصل باشد مثل شیر گوسفند متعلق به راهن است مگر اینکه طرفین قرارداد دیگری داشته باشند.

 تکلیف عین مرهونه در صورت فوت راهن یا مرتهن:

عقد رهن بر خلاف بسیاری از عقود دیگر عقدی است که با فوت هر یک از طرفین از بین نمی رود. در صورت فوت مرتهن ، راهن میتواند با توافق ورثه ی مرتهن ما ل مورد رهن را به تصرف شخص دیگری بدهند.( یعنی به شخصی که با ورثه توافق کرده اند که مال را به او بدهند).

  نکته ی مهم در مورد رهن:

در عقد رهن نیازی نیست که حتما راهن یک نفر باشد بلکه چند راهن هم میتوانند باهم مالی را به مرتهن بدهند.

 شرایط صحت رهن:

1 در رهن هدف این است که تا زمانی که دین مطالبه شود وثیقه یا همان مال مورد رهن در نزد طلبکار باقی بماند تا او بتواند در صورت عدم پرداخت دین از جانب مدیون طلب خود را وصول کند بنابراین در شرط صحت عقد دائمی بودن رهن موثر میباشد.

2 برای تحق یافتن عقد رهن لزومی ندارد که مال مرهونه تا زمان ادا شدن دین در نزد طلبکار باقی بماند بلکه اگر امکان وصول طلب وجود داشته باشد برای صحت یافتن عقد رهن کافی میباشد.

 این مقاله به نگارش سحر حسن زاده و متعلق به موسسه ی حقوقی دادپیشگان است.