تقسیم مال مشاع

ممکن است یک مال چه بصورت قهری و چه بصورت اختیاری بین دو یا چند نفر مشترک باشد و شرکا تصمیم به افراز سهم خویش را بنمایند. به همین ترتیب در این مقاله به معرفی مال مشاع و نحوه تقسیم مال مشاع می پردازیم.

تعریف مال مشاع  :

قانون مدنی در ماده 571 شرکت را اینگونه تعریف نموده : ” اجتماع حقوق مالکین متعدد در شی واحد به نحوه اشاعه”

با توجه به تعریف یاد شده مال مشاع به مالی گفته میشه که بیش از یک مالک دارد و هر مالک در جزء جزء ملک مشاع حق تصرف دارد.

انواع مال مشاع :

مال به دو صورت به حالت اشاعه در می آید :

1 . شراکت اختیاری : که به دو صورت واقع می شود؛ یا در نتیجه عقدی از عقود که توسط شرکای مال مشاع واقع می شود و یا در نتیجه عمل شرکا از قبیل مزج اختیاری یا قبول مالی مشاع.

2 . شراکت قهری : این نوع شراکت در نتیجه امتزاج یا ارث حاصل میشود.

 نحوه تصرف در مال مشاع :

تصرف در مال مشاع به دو صورت واقع میشود :  1. تصرف حقوقی در مال مشاع      2. تصرف مادی در مال مشاع

 تصرف حقوقی در مال مشاع :

تصرف حقوقی در مال مشاع را در دو حوزه مورد بررسی قرار می دهیم :

1 . تصرف حقوقی نسبت به سهم خود در مال مشاع : در ماده 583 قانون مدنی مقرر میدارد هریک از شرکای مال مشاع میتوانند بدون رضایت سایر شرکا سهم خود را جزئا یا کلا به شخص ثالثی منتقل کند.

بنابراین اینگونه میتوان بیان کرد که هر یک از شرکای مال مشاع می توانند نسبت به سهم خود هر نوع تصرف حقوقی را انجام دهند خواه این تصرف ناقل عین باشد ( مانند بیع سهم مشاع ) و یا ناقل منفعت (مانند اجاره سهم مشاع ) هرچند که تصرف مادی در مال مشاع منوط به اجازه شرکای دیگر خواهد بود.

2 . تصرف حقوقی نسبت به سهم سایر شرکای مال مشاع : تصرف حقوقی هر شریک نسبت به سهم سایر شرکا در مال مشاع باید با اذن قبلی سایر شرکا باشد در غیراینصورت و همچنین در صورتی که خارج از حدود اذن باشد از نظر حقوقی فضولی بوده و تابع مقررات معاملات فضولی می باشد.

 تصرف مادی در مال مشاع :

با توجه به این نکته که هر شریک در جزء جزء مال مشاع مالکیت دارد امکان تصرف مادی هریک از شرکا در مال مشاع با اذن سایر شرکا امکانپذیر است ؛ بنابراین شریکی که بدون اذن یا خارج از حدود اذن در مال مشاع تصرف نماید ضامن است.

 تقسیم مال مشاع :

بند الف ماده 587 قانون مدنی مقرر میدارد شراکت در صورت تقسیم مال مشاع مرتفع میشود.

هر یک از شرکای مال مشاع میتوانند هر وقت بخواهند تقاضای تقسیم مال مشترک را بنمایند . طبق قوانین ایران مراجع ثبتی و دادگاه را میتوان بعنوان محل رجوع شرکا برای تقسیم مال مشاع معرفی نمود .

مال مشاعی قابل تقسیم در مرجع ثبتی است که عملیات ثبتی ان خاتمه یافته باشد. زمانی جریان ثبتی یک ملک خاتمه یافته محسوب میشود که ملک سند مالکیت داشته باشد و یا هرچند نسبت به ان سند مالکیت صادر نشده اما درخواست مربوط به ثبت رسیده و مراحل قانونی ان انجام شده و ملک قابل ثبت در دفتر املاک می باشد . البته این موضوع استثناعاتی به همراه دارد که عبارتست از زمانی که بین مالکین محجور ( اعم از صغار، مجانین، سفها ) یا غائب مفقودالاثری باشد ؛ تقسیم مال مشاع در صلاحیت ذاتی دادگاه میباشد حتی اکرعملیات ثبتی مال مشاع خاتمه یافته باشه .

این مقاله متعلق به موسسه ی حقوقی دادپیشگان است ، موسسه ی حقوقی دادپیشگان آماده ارائه ی خدمات و پاسخگویی به سوالات شما عزیزان در زمینه ی تقسیم مال مشاع و سایر موارد حقوقی و همچنین امور مهاجرتی تحت نظارت دکتر علی باغانی وکیل پایه یک دادگستری میباشد.

نوشتن دیدگاه