آشنایی با سیستم آموزشی در روسیه برای افرادی که قصد وارد شدن به خاک این کشور را دارند بسیار مهم و ضروری است ، چرا که بر آینده تحصیلی و شغلی افراد نقش دارد و لازم است قبل از اقدام به مهاجرت، به طور کامل با نظام آموزشی در روسیه آشنایی پیدا کنیم.
از این رو کارشناسان ما در شرکت مهاجرتی دادپیشگلن مقاله با عنوان سیستم آموزشی در روسیه را تدوین کرده اند؛ به این امید که مورد توجه همراهان عزیز قرار گیرد و برایتان مفید واقع شود ؛ سیستم آموزشی این کشور توسط وزارت آموزش و پرورش نظارت و اداره می شود ؛ مدت زمان سال تحصیلی در این کشور 9 ماه است و سال تحصیلی در روسیه شامل دو ترم است و تعطیلات میان دو ترم، در ماه فوریه است که مدت آن دو هفته است.آموزش عالی روسیه از گذشته قابلتوجهی برخورده بوده است که فصل آغازین آن را دانشمندان برجسته لوماتوسف با تاسیس اکادمی لاتین-یونانی -اسلاو در مسکو گشود.این دانشمند بزرگ روشهایی را بنیان نهاد که بعدها در دانشگاه های مسکو و سن پترزبورگ ادامه یافت بعنوان یک از مشهورترین بنیان های آموزشی جهان از جایگاه با ثباتی برخوردار گردیده.طی قرون 19 و 20 تعدادی از مکاتب فکری دنیا در روسیه شکل گرفت.در نمایشگاه های بین المللی فیلادلفیا طی سال 1876 و پاریس طی سال 1900 به سیستم اصلی آموزشی تحت عنوان متدهای روسی تدریس جوایزی تعلق گرفت.طی سال 1865 وزارت وقت آموزش روسیه تصمیم به پذیرش و جذب دانشجویان خارجی گرفت.اتحاد جماهیر شوروی سابق نیز این روش را اتخاد نمود. در دهه 20 ساله های 1920 -1910 دانشجویانی که از کشور مغولستان ،ترکیه،ایران و افغانستان جهت تحصیل به اتحاد جماهیر شوروی امدند.طی دهه 40 نیز دانشجویانی از اروپا و اسیا و از دهه 50 به بعد از افریقا و سپس از امریکای لاتین به شوروی سابق رهسپار گردیدند. در سال 1960 ،دانشگاه دوستی ملل با هدف جذب دانشجویان خارجی تاسیس گردید. در سال 1990 بیش از 120 هزار دانشجوی خارجی در موسسات اموزشی عالی روسیه ثبت نام نمومدند.طی 75 سال گذشته ،موسسات اموزش عالی روسیه از 30 برنده جوای ملی و بین المللی و برندگان جوایز نوبل برخوردار گردیده اند. در سال 1993 نظام مقطع دوم آموزش عالی کارشناسی ارشد مشتمل بر 2609 زمینه تخصصی تصویب گردید و در حال حاضر 432 موسسه آموزش عالی از این سیستم برخوردار میباشد.
مقطع متوسطه در سیستم آموزشی در روسیه
دسترسی به امکانات آموزش مقدماتی مقطع متوسطه در سیستم آموزشی در روسیه به صورت رایگان است و دانش آموزان به مدت 5 سال در این مقطع به تحصیل می پردازند ، سپس اگر علاقه مند باشند می توانند 2 سال دیگر نیز در مقطع آموزش متوسطه تکمیلی به ادامه تحصیل بپردازند ؛ پس از گذراندن این 7 سال موفق به دریافت مدرک متوسطه تکمیلی می گردند.
ساعات لازم برای تحصیل در دوره متوسطه کشور روسیه ، 32-30 ساعت در هفته برای مقطع متوسطه مقدماتی و 36-34 ساعت در هفته برای مقطع متوسطه تکمیلی در نظر گرفته می شود.برنامه های درسی هر مدرسه با توجه به نیازهای هر ایالت تعین می شود اما درس های عمومی که در اکثر مدارس به آن پرداخته می شود عبارتند از : ریاضیات ، تاریخ ، علوم طبیعی ، زبان روسی و سیاست ؛ برخی از مدارس نیز وجود دارند که به صورت تخصصی به رشته هایی مانند هنر ، ورزش ، موسیقی و ریاضی می پردازند و علاوه بر این ها می توانند دوره های اضافی تری برای دانش آموزان ارائه دهند
نظام آموزش و پرورش در مدارس روسیه
در ادامه سیستم آموزشی در روسیه ، برای بررسی نظام آموزش و پرورش در مدارس روسیه ، به سیستم نمره دهی این کشور می پردازیم ؛ سیستم نمره دهی در روسیه در جدول آمده است.
حتما دوست دارید بدانید که آیا تحصیل ایرانیان در مدرسه های این کشور امکان پذیر است یا خیر؟ باید بگوییم از این نظر مشکلی وجود ندارد و ایرانی ها می توانند به تحصیل در مدارس این کشور بپردازند اما طبیعتا تحصیل به زبان بومی این کشور کاری دشوار است که نیازمند برنامه ریزی هدفمند برای مسلط شدن به زبان این کشور دارد.
زبان رایج در کشور روسیه ، روسی است و در بخش های دولتی این کشور برای آموزش از زبان روسی بهره می گیرند و با توجه به اینکه بیش از 70 درصد نظام آموزشی این کشور تحت نظارت دولتی است ، یادگیری زبان روسی اولویت دارد.
البته با روی کار آمدن بخش های آموزش خصوصی در سیستم آموزشی کشور روسیه ، آموزش به زبان های غیر روسی مانند زبان ترکی ، آلمانی ، انگلیسی و فرانسوی نیز رواج پیدا کرده است اما اگر هدفتان تحصیل در مراکز دولتی است ، نیاز است به زبان روسی مسلط باشید.
سيستم تحصيلات چند مقطعي
سیستم چند مقطعی تحصیلات دانشگاهی در کشور روسیه با هدف گسترش مراکز آموزش عالی و رشته های تخصص
سيستم چند مقطعي تحصيلات دانشگاهي در كشور روسيـه بـا هـدف گسترش مـراكـز آموزش عالي و رشته هاي تخصص وهمچنين افزودن برمهارتهاي علمي وفني دانش آموختگان و ايجاد تناسب با بازار كار براي متخصصين ايجاد شده است. در واقع اين سيستم تركيبي ازسيستم ملي كشور روسيه و آموزش كلاسيك بين المللي و سازمان يونسكو ميباشد. مـقـاطع مختلف اين سيستم براي رشته هاي مختلف تحصيلي به شرح ذيل ميباشد :
مقطع اول : دوره آموزشي2 ساله که حاصل آن مدرك “غير تكميلي” (معادل كارداني) است.
مقطع دوم : طي اين مقطع دانشجويان آموزشهـاي پـايـه اي را در علوم ، تكنولوژي علوم انساني و هـنـر طـي نموده و مهارتهـاي حرفـه اي كسب ميكنند. طول دوره4سال و مدرك پـايـاني آن كارشناسي (B.Sc) ميباشد.
مقطع سوم : در اين مقطع متخصصاني با مهارتها و شايستگيهاي بـالا آموزش مي بينند. طـول دوره 5سال وحاصل آن مدركي با عنوان ديپلم تخصصي است که در رشته هاي مهندسي تحت عنوان کارشناسي مهندسي اطلاق مي گردد.
مقطع چهارم : طول اين دوره 6سال وحاصل آن مدرك كارشناسي ارشد M.Sc ميباشد.
مقاطع تكميلي در آموزش عالي روسيه دوره هاي دكتري و فوق دكتري ميباشند. امكان ادامه تحصيل ازهر يك ازاين مقاطع به مقاطع بالاتر وجود دارد. بعنوان مثال مقطع كارشناسي ارشد ناپيوسته كه طول دوره آن دوسال است براي دارندگان مدرك B.Sc. وجود دارد.
مقاطع تحصيلي
مقطع آموزش دانشگاهي ناپيوسته كه مدت زمان 2 سال به طول مي انجامد .
آموزش پايه دانشگاهي كه مدت زمان 4سال بطول انجاميده و به كسب مدرك کارشناسي(نخستين مدرك رسمي دانشگاهي ) منتج مي گردد.
آموزش تكميلي دانشگاهي(کارشناسي ارشد و دکتري)که مدت زمان 5-6 سال يا بيشتر طول مي انجامد .
مقطع كارشناسي ارشد ناپيوسته
اين دوره بطور كلي براي دانشجويان خارجي برخوردار از مدرك B.Sc. که قصد تحصيل در موسسات آموزش عالي روسيه را دارند ايجاد شده است . طول دوره كارشناسي ارشد نـاپيوسته بطور متوسط2سال ميباشد که براي دانشجويان خارجي مدت9ماه آموزش زبان روسي به طول مدت تحصيل اين دوره اضافه ميگردد. دانشجويـان در ايـن دوره ملزم به گذراندن تـعدادي از دروس تخصصي مي باشند.تعداد ايـن دروس بطور متوسط10 الـي 12درس مشتمل بر40واحـد درسي است.در صورتيكـه دانشجو در دوره كارشناسي برخي دروس پيش نيار ايـن دوره را نگذرانده بـاشد پـس از تطبيـق مـدارك دوره كارشناسي تعدادي درس بعنوان كسر واحد به دروس اين دوره اضافه ميگردد.بطور كـلـي تـعداد ساعات درسي دانشجو در دوره كـارشنـاسي ارشد ناپيوسته بطور متوسط نيايد از 14ساعت درسي در هفته تجاوزكند.علاوه بـر دروس تخصصي دانشجو ملزم به انجام فعاليت تحقيقاتي بعنوان پـايـان نـامه دوره كارشناسي ارشد مي باشد. اين پايان نامه بنابه تعريف عبارت است ازمجموع نتايج علمي كشف شده اي كه توسط يك مولف به رشته تحرير درآيد.پايان نامه كارشناسي ارشد تحقيق علمي كاملي است كه حاوي نتايج تئوريك،آزمايشات علمي وابداع شيوه ها ومتدولوژي جديد در حل مسائل پيچيده علمي بوده و بعنوان پايه هاي تئوريك محسوب گردد.حجم صفحات پايان نامه كـارشناسي ارشد بـا احـتـسـاب تـابـلوهـا ، نمودارهـا ، اشكـال و فهرست منابع نبايداز75صفحه تجاوزكند.(اشكال و تابلوهـا ممكـن است دربـخـش ضميمه بيايند).براي هردانشجوي كـارشنـاسي ارشد 1 استاد راهنما با درجـه علمـي بالا مشخص مي گردد. علاوه بر اين دانشجو ميتواند يك يا دو استاد مشاور داشته باشد.دانشجوي كارشناسي ارشد ميبايست بصورت فعال به امـر تحصيل پرداخته و دروس تعيين شده و تحقيقات انفرادي خود را به موقع به پايان برده و درمهلت تعيين شده پايان نامه هاي كارشناسي ارشد خودرا براي دفاع تحويل دپارتمان مربوط وكميسيون دفاع از پايان نامه هاي كارشناسي ارشد دهد.به منظور كنترل بر فعاليتهاي تحقيقاتي دانشجوي كارشناسي ارشد فرمهاي خاصي وجود دارد كه برنامه كار،ويژگيهاي تحقيق ،برنامه زمان بندي شده و ارزيابي دپارتمان و استاد راهنماي وي بـا نظم و ترتيب خاص و با دقت ثبت ميگردد.دفاع از پايان نامه كارشناسي ارشد ميبايست درحضور هيئت ارزياب وزارت آمـوزش عالي روسيه بوده و پايان نامه و امتحانات دانشجو به تصويب اين هيئت برسد.