خیانت در امانت یکی دیگر از مباحث مورد بحث در جامعه امروزی وهمچنین در گذشته است . معانی متفاوتی برای واژه خیانت بیان شده است که یکی از معانی شمرده شده برای ان پیمان شکنی و بی وفایی است وبرخی از محققان از ان به عدم رعایت امانت تعبییر کرده اند.برخی از حقوق دانان میگویند خیانت در امانت رفتار مجرمانه ومخالف امانت است نسبت به مال منقول .
عناصر تشکیل دهنده جرم خیانت در امانت :
عنصر قانونی جرم خیانت:
در حال حاضر عنصر قانونی جرم خیانت در امانت ماده 674 قانون تعزیرات مصوب 1375 می باشد.در این ماده امده است:هرگاه اموال منقول یا غیر منقول یا نوشته هایی از قبیل سفته و چک وقبض ونظایر ان به عنوان ان اجاره یا امانت یا رهن یا برای وکالت یا هر کار با اجرت یا بی اجرت به کسی داده شده و بنابر این بوده است که اشیای مذکور مسترد شود یابه مصرف معینی برسد وشخصی که اشیا نزد او بوده انها را به ضرر مالکین یا متصرفین انها ، استعمال یا تصاحب یا تلف یا مفقود نماید به حبس از 6 ماه تا 3 سال محکوم خواهد شد.
عنصر مادی جرم خیانت در امانت:
عنصر مادی جرم خیانت در امانت عبارت است از استعمال ،تصاحب ،اتلاف و یا مفقود کردن مال مورد امانت که می تواند به شکل فعل یا ترک فعل باشد .اما عمدتا به صورت فعل است که در ماده 674 آمده است.
شرایط واوضاع و احوال جرم خیانت در امانت:
برای اینکه جرم خیانت در امانت تحقق یابد شرایطی لازم است که عبارت است از اینکه :موضوع جرم باید مال یا وسیله ی تحصیل مال باشد.مال امانی باید از سوی مالک یا متصرف قانونی به امین سپرده شود . مالی که به امین سپرده شده است باید به یکی از طرق قانونی و با شرایط استرداد یا به مصرف معین رسانیدن سپرده شده باشد علاوه بر این باید بین فعل مرتکب و ضرر مالک یا متصرف قانونی ان رابطه علیت برقرار باشد.
فرق جرم خیانت در امانت و کلاهبرداری:
جرم خیانت در امانت از زمره جرایم مقید است و رفتار مرتکب منتهی به نتیجه خاصی می باشد.بدین ترتیب ورود ضرر به مالک یا متصرف بر اثر فعل مرتکب لازمه ی تحقق خیانت در امانت است.در کلاهبرداری نتیجه جرم بردن مال غیر است در حالیکه انتفاع کلاهبرداری یا فرد مورد نظر وی از ان نیز شرایط است اما در جرم خیانت در امانت فقط ورود ضرر به مالک یا متصرف شرط است حتما اگر خود خائن از مال منتفع نشده باشد.در کلاهبرداری متهم با توسل به اقدامات متقلبانه مال غیر را به دست اورد در صورتی که در جرم خیانت در امانت زیان دیده از جرم ، با میل و رضای خود مال خود را در اختیار متهم می گذارد.
مجازات جرم خیانت در امانت:
مجازات مرتکب جرم خیانت در امانت براساس ماده 674 قانون تعزیرات مصوب 1375 حبس از 6 ماه تا 3سال میباشد همچنین قانون گذار در ماده 673 قانون یاد شده برای سوء استفاده از سفید مهر یا سفیدامضا یک یا 3 سال حبس تعیین کرده است .
ماده 674 قانون مجازات اسلامی :
برای جلوگیری از فرار خائنین از مسئولیت به بهانه این که عقدی بین انان و مالک یا متصرف مال منعقد نشده و یا اینکه ان عقد باطل بوده است خود را از محدوده عقود خارج کرده وسپرده شدن مال برای هر کار با اجرت یابی اجرت رامبنای تحقق جرم خیانت در امانت دانسته است.
در چه مرجعی باید شکایت خود در خصوص جرم خیانت در امانت ثبت نماییم:
جرم خیانت در امانت در محلی به وقوع می پیوندد که مال به امانت سپرده شده و امین از استرداد ان خودداری می کند.به طور معمول مراجع رسیدگی کننده در خواست دارند که پیش از ثبت شکایت اظهارنامه برای مطالبه مال فرستاده شود ومرجع صالح نشانی شخصی که مال دردست وی است واظهارنامه به ان نشانی فرستاده شده را مالک عمل قرارداده وپرونده رابه دادسرای ان محل ارجاع می دهد.
چگونه شکایت خودرا در خصوص جرم خیانت در امانت ثبت نماییم؟
محل ثبت تمامی جرایم در درجه اول در دادسرا صورت می گیرد دادسرا با توجه به دلایل ارائه شده از سوی شاکی نطیر شهادت شهود ،رسید دریافت مال و اظهار نامه های بدون پاسخ اقدام به تحقیقات می نماید و در نهایت یا جرم خیانت در امانت را متحمل دانسته و پرونده را با کیفر خواست به دادگاه کیفری فرستاده یا اساسا جرمی اتفاق نیفتاده و با صدور قرار منع تعقیب شکایت را رد مینماید. در دادگاه کیفری نیز قاضی با بررسی پرونده تصمیم مقتضی را خواهد گرفت . ارسال پرونده به دادگاه لزوما منتهی به رای محکومیت نخواهد شد و امکان برائت نیز وجود دارد.
جمع بندی :
این مقاله تحت نظارت دکتر علی باغانی وکیل پایه یک دادگستری نوشته شده است.جهت اخذ مشاوره حقوقی و کیفری میتوانید به موسسه حقوقی دادپیشگان مراجعه فرمایید و از تجارت وکلای موسسه بهره مند گردید.
. بنابراین در مقابل صفت خوب امانتداری صفت زشت خیانت در امانت نیز در جامعه وجود دارد در این مقاله عناصر تشکیل دهنده جرم خیانت در امانت را بازگو کردیم که از دو عنصرتشکیل شده عنصر قانونی وعنصر مادی ، همچنین مجازات جرم خیانت در امانت گفته شد که حبس از 6 ماه تا 3 سال می باشد.